اقتصاد - مدیریت - یادداشت روزانه

نویسندگی در زمینه اقتصاد و مدیریت

نویسندگی در زمینه اقتصاد و مدیریت

اقتصاد - مدیریت - یادداشت روزانه
آخرین مطالب
  • ۰۲ فروردين ۹۸ ، ۲۰:۰۵ تورم
پربیننده ترین مطالب

۱۰ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «اقتصاد رفتاری» ثبت شده است

۲۲:۲۶۱۹
آبان

در علم اقتصاد موضوعی به نام چسبندگی مصرف مطرح است. زمانی که  درآمد افراد افزایش می یابد. افراد به راحتی مصرف خود را افزایش می دهند. ولی در هنگام کاهش درآمد، مصرف به راحتی کاهش نمی یابد. به عنوان مثال اگر درآمد30 درصد کاهش یابد. مصرف به این اندازه کاهش نمی یابد.

از این موضوع شرکت های ارائه دهنده خدمات و کالا استفاده می کنند. به این صورت که با کاهش قیمت کالا یا خدمات در مدت محدود، در واقع درآمد افراد افزایش می دهند (با همان مقدار پول می توانند کالا یا خدمات بیشتری خریداری کنند). در این مدت مصرف افزایش می یابد. پس از طی زمان مورد نظر و برگشتن قیمت به قیمت اولیه خود(کاهش درآمد) مصرف به همان نسبت کاهش نمی یابد.




علی نوربخش
۲۳:۱۲۱۵
آبان

در اقتصاد سنتی قیمت براساس نمودار عرضه وتقاضا بررسی میشد. مقدار عرضه و مقدار  تقاضا عوامل تاثیر گذار در قیمت یک کالا بودند و عرضه و تقاضا را مستقل از هم در نظر می گیرند. ولی در اقتصاد رفتاری تمایل خردیدار به پرداخت پول، را ملاک قیمت گذاری در نظر می گیرند. شاید مثال مناسبی که در مورد این موضوع می توان بیان کرد حراج باشد اتفاقی که در یک حراجی می افتد تاثیر رفتار آدم ها در تعیین قیمت می باشد. در یک حراجی وقتی یک کالا را انتخاب می کنید. هر لحظه که قیمت بالاتری داده می شود امکان از دست رفتن کالا بیشتر می شود بنابراین تمایل انسان به خرید و در اختیار گرفتن آن بیشتر می شود.






علی نوربخش
۱۶:۲۱۲۳
شهریور

اسکناس کالایی است که در مبادله ها مورد استفاده قرار می گیرد به خرید و فروش کالا و خدمات و ارزش گذاری آن ها کمک می کند. در واقع می شود گفت که اسکناس جای کالا را گرفته است. در گذشته، مبادله به صورت کالا به کالا صورت می گرفت. شما اگر می خواستید کالایی را بخرید. مثلا یک کیلو گوشت در مقابل آن باید مقداری از یک کالای مرجع مثلا نمک را پرداخت می کردید. اسکناس جزء، پول ها طبقه بندی می شود(در علم اقتصاد جزء M1).

اگر به دقت به اسکناس هایی که دارید نگاه کنید. روی آن دو امضاء، یکی امضای رئیس بانک مرکزی و دیگری وزیر اقتصاد و دارایی می بینید. اما این امضاء ها به چه علت هستند. بیایید نگاهی کوتاه به سرگذشت بلند پول بیندازیم. در ابتدا، مبادلات به صورت تهاتری انجام می شد. یعنی در قبال دریافت کالا شما کالایی را به همان ارزش پرداخت می کردید. این طور مبادلات دارای معایبی بودند. مانند ارزش گذاری کالا، مشکل حمل و نقل کالا، فساد پذیری کالا و ... با گذشت زمان سکه جای خود را به کالا در معاملات داد. سکه هایی که از طلا و نقره ساخته می شد. این دو فلز را به دلیل نایاب بودن انتخاب کرده بودند. سکه های طالا و نقره به خودی خود دارای ارزش بودند یعنی حتی اگر مبادله ای صورت نمی گرفت می توانستند از طلا و نقره آن استفاده کنند. این نوع پول هم دردسرهای خاص خود را داشت. حمل و نقل آنها سخت بود، معاملات با ارزش بالا را سخت می شد با آن انجام داد و...بعد از سکه، نوبت به پول کاغذی رسید. اما این پول کاغذی به ذات ارزشی بیشتر از مقدار کاغذ به کار رفته درآن نداشت. برای اینکه به این کاغذ اعتبار داده شود. بانک مرکزی آن را امضاء می کند که هم ارزشمند شود و هم اینکه نشان می دهد آن را به عنوان وجه رایج قبول دارد. همین چند سال پیش هم دیده بودیم که عده ای سکه های 25و50 تومانی را ذوب می کردند و فلز آن را می فروختند. زیرا ارزش خود سکه از مبلغ روی آن بیشتر بود. بنابراین بانک مرکزی،شروع به تولید سکه های کم وزن تر کرد. ولی اسکناس کاغذی به این شکل نیستند. اتفاقی که این روزها می افتد. این است با کاهش سود بانکی مردم پول خود را تبدیل به کالا می کنند تا ارزش آن کم نشود.(در نوشته های بعدی مفاهیم وابزارهای اقتصادی را ادامه می دهیم)



علی نوربخش
۲۲:۱۲۱۶
شهریور

شاید شما هم این جملات را در تاکسی، اتوبوس یا مترو شنیده باشید یا بین دوستان و یا گذر از عرض و طول یک خیابان."اینجا ایرانه"، "مسلمانان همه دزدند"، " من انجام ندم یکی دیگه انجام میده"، "کی رعایت می کند که من بکنم"

 

بیایید چند شاخص و تعریف اقتصادی را با هم ببینیم:

تورم: فکر می کنم با این واژه کاملا آشنا هستید دور نیست زمانی که این واژه را با گوشت و پوست خود لمس کردیم:)

تورم یعنی بی ارزش شدن پول رایج یک کشور، به این معنی که اگر دیروز با 10 واحد پولی کالایی را تهیه می کردید امروز با باید برای همان کالا، پول بیشتری پرداخت کنید. اما مفهوم تورم و اینکه تورم چه سیگنال یا پیامی را در جامعه منتشر می کند. تورم به تولید کننده این پیام را می دهد که تولید خود را به تاخیر بیندازد به دلیل اینکه کالا را فردا می تواند گران تر بفروشد و به مصرف کننده این پیام را می دهد که مصرف خود را جلو بندازد به خاطر اینکه فردا باید گران تر بخرد. می توان زمانی را به یاد آورد که فرد مواد شوینده خانواده خود را در چند کارتون تهیه می کند این احساس به آدم دست می داد که قحطی در پیش است. دیر زمانی نیست که پیام های اخلاقی و دینی و گاهی عرفانی (در قالب شعر) در سطح شهر و در و دیوارها دیده میشد که احتکار نکنید.

انحصار دولتی- انحصار دولتی یا اقتصاد دولتی عرصه را برای رقابت تنگ می کند یا بهتر بگوییم رقابت کالا را از دانش فنی یا تولید کالا به سمت رقابت در جلب نظر کارفرما به طرق دیگر و گرفتن رانت و امکانات ویژه سوق می دهد. انحصار دولتی، اقتصاد دولتی یا اقتصاد خصولتی،  باعث پرورش نیروی کاری ضعیف می شود. افراد جامعه به سمت مدرک گرایی و پارتی بازی می روند تا پرورش توانایی و مهارت. چنین اقتصادی مدیران ناکارآمدی پرورش می دهند

 

اقتصاد نفتی- اقتصادی که بر پایه نفت باشد مردم را نسبت کشورشان و مسئولان را به پاسخ گویی به مردم بیگانه می کند. شفاف نبودن چنین اقتصادی محل پرورش افراد اختلاص گر می باشد.

- مطالعه اقتصاد نشان می دهد آنچه در رفتار مردم کشوری دیده می شود گذشته از مذهب، موقعیت جغرافیایی و ملیت، به رفتار سازی یک سیستم و شاخص ها بر می گردد.



علی نوربخش
۲۰:۵۷۱۹
مرداد

یادم هست وقتی بچه بودم صبح ها که آماده می شدیم و مدرسه می رفتیم در راه مدرسه معمولا چیزی برای زنگ تفریح می خریدیم وقتی می رفتیم داخل سوپرمارکت دو یا سه نوع بیسکویت بود و تقریبا بیسکویت ها شبیه هم بودند و در دو نوع باز و بسته. نوع باز را مغازه دار با دست برش می داد و داخل نایلون فریزر می گذاشت و می داد. خوشمزه تر هم بود :). ولی امروز انواع و اقسام بیسکویت ها با طرح ها و نقش های مختلف برای ماندن در پیشخوان مغازه ها با هم رقابت می کنند یک جنگ خونین.

امروزه برای خرید موبایل، می توانید به انواع و اقسام فروشگاه های و بازارهای بزرگ سر بزنید معمولا به شما توصیه می شود به علت وجود گزینه های زیاد، از قبل معیارهای خود را برای خرید در نظر بگیرید.قیمت،ویژگی فیزیکی،صفحه نمایش و... تا زیر بار انتخاب له نشوید. حتی با در نظرگرفتن تمام این تدابیر باز  بعد از خرید و هم هنگام بازگشت از فروشگاه شاید چندان خوشحال نباشید چون انواع و اقسام موبایل ها را از نزدیک دیده اید و لمس کردید و حتی بعد از خرید تا مدتی با خودتان می گویید اگر صد تومان بیشتر داشتم فقط صد تومان...

گاهی گزینه ها بر روی معیار ها تاثیر می گذارند:) (روش آماری ANP هم به همین خاطر شکل گرفت در دهه 90 میلادی، بیست سال بعد از AHP )




علی نوربخش
۲۳:۱۹۱۷
مرداد
زندگی در دنیای مجازی یعنی جایی که ابزارها جای خودشان را به گجت ها می دهند بیشتر محلی برای تعویض است تا تعمیر.

تعمیر به ما یاد می دهد که می توان مشکلات را بهبود داد بدون گوش کردن به فایل های صوتی روانشاختی.
تعمیر به ما یاد می دهد که می توان از ابزارهای تعمیری دوباره استفاده کرد. 
تعمیر به ما یاد می دهد که می توان تا بهبودی صبر کرد.

در دنیای گجت ها همه چیز به راحتی تحت کنترل است به راحتی می توان نصب کرد به راحتی می توان ریمو کرد به راحتی می توان بلاک کرد. در دنیای مجازی لازم نیست صبور باشیم. لازم نیست در چشم طرف مقابل نگاه کنید و جواب دهید می توان کاری کرد که پیام ها تیک نخورند. می توان زندگی را last seen recently  کرد.

امروز دنیای مجازی بخشی از زندگی ماست و شاید فردا کل زندگی ما. ابزارها هستند که ما را می سازند و ابزارک ها 

تعمیر یا تعویض - which one


علی نوربخش
۲۰:۵۷۰۷
مرداد

چرا تبلیغات تلویزیونی، تاثیر لازم را  در صرفه جویی در مصرف انرژی نمی گذارد.


با توجه اینکه  قیمت حامل های انرژی در کشور ما پایین است. به طور مثال در برق، هر کیلو وات برای شرکت برق 800 تومان هزینه دارد ولی برای مشترکین خود قیمت 80 تومان را در نظر می گیرد. یک فاصله 10 برابری را می توان بین تولید و عرضه دید. بنابراین یکی از فاکتورهایی که می توان در نظر گرفت قیمت پایین حامل های انرژی در کشور ما می باشد. هر شخص هنگام صرفه جویی دست به یک مقایسه ای می زند مثلا حساب می کند که  از محل صرفه جویی برق در طی شش ماه چه کالایی را می تواند تهیه کند. این مقایسه در تصمیم گیری فرد تاثیر گذار است.
دومین فاکتوری را که می توان در نظر گرفت. عادت ما به مصرف انرژی به صورت جاری می باشد.در طی سالیان دراز ما به مصرف بی رویه انرژی  عادت کردیم  ترک عادت فعلی خود مقوله ای زمان بر است. در واقع یک جور چسبندگی در عادات مصرفی ما وجود دارد. اگر از دید اقتصادی، بخواهیم نگاهی بیندازیم یعنی زمانی که حتی درآمد کاهش پیدا کند به همان نسبت مصرف ما کاهش نمی یابد و نیاز به زمان دارد که این مصرف کاهش یابد.
تبلیغات تلویزیون بهتراست به جای اینکه بگویند  به مردم که چگونه رفتار کنند.  براین پایه باشند که مردم چگونه رفتار می کنند.
چند سال پیش سایتی را در آمریکا دیده بودم که با تحلیل داده های مصرف کنندگان برق می آمد و خانوارهای همسان را مقایسه می کرد و نشان می داد که می توان صرفه جویی کرد.





علی نوربخش
۱۵:۰۷۰۲
مرداد

"در 800 میلادی، پاپ لیوی سوم به عنوان امپراتور شارلمانی رومیان تاج گذاری کرد و بدین ترتیب پیوندی تنگاتنگ بین کلیسا و حکومت برقرار ساخت. از آن پس امپراتورهای مقدس روم، که با پادشاهان اروپایی ادامه یافت، با هاله ای از الوییت آکنده شدند. از دل این چیزی سربرآورد که ((لمس شاهانه)) خوانده می شد- آیین شفابخشی مردم. در سده های میانی، به گواهی پی در پی تاریخ نگاران، پادشاهان بلند مرتبه به طور منظم از درون جمعیت می گذشتند و لمس شاهانه را اشاعه می دادند. برای نمونه گفته شده که چالز دوم، که از 1660 تا 1685 فرمانروای انگلستان بود، در طول زمامداری حدود 100000 نفر را لمس کرد و در این میان حتی نام چند مستعمره نشین آمریکایی هم به ثبت رسیده که از دنیای نو به دنیای قدیم بازگشتند تنها به این خاطر که سر راه پادشاه چالرز قرار گیرند و شفا یابند.

آیا این لمس شاهانه به راستی چاره ساز بود؟ واضح است که اگر حال کسی پس از دریافت لمس شاهانه بهتر نمی شد، نشانی از این آیین بر جا نمی ماند. ولی در سرتاسر تاریخ چنین گفته شده که لمس شاهانه هزاران نفر را شفا داده است.لمس شاهانه تا دهه 1820، زمانی که پادشاهان دیگر فرستاده ی آسمانی به شمار نمی رفتند، ادامه یافت."


نوشته بالا بخشی از کتاب "نابخردی های پیش بینی پذیر" نوشته دن آریلی می باشد. در این فصل دن، به این موضوع اشاره می کند که یک سری پیش فرض هایی، بر زندگی  اثر گذارند و این خیلی عجیب است مثلا وقتی شما به یک پزشک معروف، مراجعه می کنید حتی اگر داروهای معمولی هم بگیرید حال بهتری دارید یا وقتی که شما از یک قرض سرماخوردگی گران قیمت استفاده کنید سرماخوردگی شما زودتر بهبود پیدا می کند. فکر کنم در ایران استفاده از داروهای خارجی این حس را القا می کند. 

دن اریلی حرف هایش بر پایه آزمایش هایی که خود انجام داده، بنا نهاده است یکی از آزمایش های او به این ترتیب بود که یک قرص آسپیرین را با اعلام دو قیمت متفاوت به فرد آزمایش شده می داد و وقتی به فرد آسپیرین با اعلام قیمت بالاتر، داده می شد نسبت به همان آسپیرین با قیمت پایین تر زودتر بهبود پیدا می کرد




علی نوربخش
۲۲:۳۴۲۴
تیر

سکانس اول: وقتی بچه بودم .خونه مادربزرگ زیاد می رفتیم. دائی ای، داشتم که اهل مطالعه بود و کتابخانه ای  پر از کتاب داشت از ادبیات بگیر تا ریاضیات.

من هم گاهی ناخونکی به کتاب ها می زدم چیزی که می تونستم بخونم اون زمان  ادبیات بود اون هم دست و پا شکسته. دائی ام وقتی من اول دبیرستان بودم با هنرمندی خاصی از روی مجموع ریمانی، انتگرال را به من یاد داد و هیچ وقت یادم نرفت.

وقتی بزرگتر شدم تونستم کتاب ها بهتر درک کنم وقتی به دائی ام سر میزدم سراغ  کتابخونه اش هم میرفتم. بازهم میرفتم سراغ ادبیات، دفتر مولانا را باز می کردم و به قدر فهمم می خوندم واقعا لذت بخش بود...


سکانس دوم: دیروز وقتی کتاب "نابخردی های پیش بینی پذیر" از دن آریلی را می خوندم بخشی از آن را در اینجا آورده ام. یاد یک حکایتی افتادم که قدیم ،از دفتر مولانا خونده بود شعری که در واقع زشت ترین شعر مولانا بود. حکایت کنیز و خر که بی شباهت به حرف ها و آزمایشات دن آریلی نبود.

دن در این فصل با نام  "تاثیر برانگیختگی". از یک سری آزمایشاتی صحبت می کند که بر روی دانشجویان انجام داده تا ببیند که  آن ها چگونه می توانند رفتار خود را در حالت برانگیختگی پیش بینی کنند. مجموع سوالات یکی در حالت عادی  و دیگری در حالت برانگیختگی، به صورت پرسش نامه  پرسیده میشد.

دانشجویانی را که دن انتخاب می کرد دانشجویانی بودند که در دانشگاه جز دانشجویان درس خوان بوده و رفتار معقولی در زندگی داشتند. 

یکی از پرشش ها این بود "آیا به زنی می گویید عاشقش هستید تا شانس نزدیکی با او را افزایش دهید؟"

یکی از بیت های که فکر می کنم خوب مولانا این وضع را توصیف کرده این است:

                                                         

                       پل شهوت کر کند دل را و کور                   تا نماید خر چون یوسف نار نور 

علی نوربخش
۰۰:۳۸۲۱
تیر

دن آریلی در بخشی از کتاب اش به نام نابخردی های پیش بینی پذیر به نکته ای اشاره می کند.

به شکل زیر دقت کنید آیا دو دایره میانی با هم تفاوتی دارند؟

"انگار دو دایره میانی در دو شکل تفاوت پیدا می کند. در میان دایره های بزرگتر، کوچکتر می شود و در میان دایره های کوجکتر، بزرگتر می شود.

ما همواره به چیزهای پیرامون مان بر حسب چیزهای دیگر می نگریم. همواره شغل را با شغل، تعطیلات را با تعطیلات، عشاق را با عشاق و نوشیدنی ها را با نوشیدنی ها مورد مقایسه قرار می دهیم."


اگر می خواهید زندگی بهتری داشته باشید و بتوانید تصمیمات بهتری بگیرید کافی است دایره دورتان کوچکتر کنید. 

"نسبیت ، یاریگر ما در تصمیم گیری های زندگی است. اما می تواند به بدبختی مطلق هم بیانجامد. چرا؟ چون حسادت و غبطه نیز از مقایسه کردن قسمت ما، در زندگی با آنچه دیگران دارند، سر بر می آورد. زندگی مدرن این ضعف را بیشتر دامن زده است. حرکت به سمت دایره های کوچکتر خوشبختی نسبی ما را  افزایش می دهد."

اگر در مهمانی شرکت می کنید کافی است با کسانی  هم صحبت شوید که مانند شماست. اگر می خواهید ماشین نویی بخرید کافی است روی مدل هایی متمرکز شوید که می توانید پول آن را بپردازید.


علی نوربخش